• Khả năng sản xuất

Một điều đáng lưu ý là chim Trĩ đỏ lớn rất nhanh và có khả năng đề kháng rất cao. Chim trĩ ít mắc bệnh, dể nuôi như gà vậy và chưa thấy con nào mắc bệnh, “ngoại trừ một con trúng gió, chỉ cần xát dầu, giã ngải cứu cho uống là khỏi ngay” .
Chỉ cần nuôi đến 8 tháng là chim Trĩ mái bắt đầu đẻ trứng, đẻ liên tục bình quân khoảng hơn 60 trứng, sau đó nghỉ một thời gian khoảng 2 tháng để thay lông rồi lại tiếp tục đẻ.

Nuôi nhốt trong điều kiện thiếu các phương tiện ấp trứng nhân tạo thì khó thành công, mỗi con mái trưởng thành trong một năm có khả năng đẻ trung bình 100 quả trứng. Chu kỳ đẻ của chim mái: 60-70 trứng.

Chim trĩ đỏ không còn nhớ bản năng ấp cả, phải nhờ gà ri ấp hộ, tỉ lệ ấp nở thành công tới hơn 60% chim Trĩ đỏ đẻ mỗi năm hai lứa, mỗi lứa có khi đến 40 – 50 trứng có màu đất sét. Nếu được ăn đầy đủ, thêm côn trùng, mỗi con chim trĩ đỏ mái có thể đẻ đến hai trứng mỗi ngày. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 50% số trứng có khả năng nở con. Chỉ khi chúng lớn, gần trưởng thành mới phân biệt được con trống con mái.

Chim trĩ đỏ đã sinh đẻ và phát triển rất tốt trong điều kiện khí hậu khô mát. Loài chim đang có nguy cơ tuyệt diệt đã sinh đẻ và phát triển tốt trong môi trường nhân tạo, và nuôi chúng, theo lời anh Nhơn “có tốn kém hơn một chút nhưng chẳng khác nuôi gà là mấy”. Cái khó nhất ở trĩ là loài chim sinh sản nhanh nhưng không có khả năng ấp trứng. Do đó, nuôi nhốt trong điều kiện thiếu các phương tiện ấp trứng nhân tạo thì khó thành công.

• Giá trị kinh tế

Trước mắt, đàn trĩ này đang là nguồn cung cấp quan trọng cho các khu bảo tồn, vườn bách thú trong cả nước.
Ít người biết được rằng, trĩ đỏ – giống chim quý đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường xếp vào sách Đỏ Việt Nam do số lượng bị sụt giảm nghiêm trọng vì săn bắn quá mức , nhưng giá trị kinh tế và văn hóa của chúng chắc chắn gấp hàng chục lần… gà.

Mặc dù thịt trĩ đã được đánh giá là giàu protein, vitamin, calci, sắt… nhưng do tính chất quý hiếm và nhờ “ngoại hình” rất đẹp của chúng, nên hiện chim trĩ mới chỉ được nuôi làm cảnh chứ chưa đến nỗi sẵn như gà để làm thịt, trứng trĩ – tuy chỉ lớn gấp 3, 4 lần so với trứng chim cút, nhưng rất thơm ngon.

Trong y học cổ truyền, thịt chim trĩ được sử dụng như một vị thuốc, tính vị ngọt, bình. Công hiệu: bổ trung ích khí, tư bổ gan thận; chủ trị tỳ vị hư yếu, ít ăn. Mà giá một cặp trĩ đỏ giống hiện tại không phải là thấp (trung bình trên 1 triệu đồng). Bên cạnh đó, trứng cũng đang được thị trường rất ưa chuộng nên việc nuôi trĩ lấy trứng cũng là một khả năng trong tầm tay. Và điều quan trọng hơn tất cả là bảo tồn được nguồn gien cùng với việc đưa giống chim “đã trở nên hiếm” này vào phục vụ du lịch.

“Của hiếm là của quý” – giá trị kinh tế của chim trĩ đỏ thì khỏi phải nói giá mỗi con 2,5 – 3 tháng tuổi là 1.000.000 đồng, loại 6 tháng trở lên là 2.000.000 đồng, loại đang thời kỳ đẻ trứng là 3.000.000 đồng con, có giá tới 100 nghìn đồng/ quả, mỗi con mái trưởng thành trong một năm có khả năng đẻ trung bình 100 quả trứng. “Việc nuôi chim cảnh đối với loài chim Trĩ này hiện đang là một nhu cầu chắc chắn không nhỏ. Bên cạnh đó, trứng cũng đang được thị trường rất ưa chuộng nên việc nuôi chim Trĩ lấy trứng cũng là một khả năng trong tầm tay. Cái khó nhất ở chim Trĩ là loài chim sinh sản nhanh nhưng không có khả năng ấp trứng.

• Thị Trường đầu ra 

Chim trĩ đỏ hiện nay đang được cung cấp chủ yếu cho những người nuôi chơi làm cảnh, các khu biệt thự nhà vườn, khu du lịch sinh thái, khu vườn quốc gia ,các nhà hàng cao cấp và những người có nhu cầu nuôi kinh doanh.
Theo phân tích và đánh giá của nhiều chuyên gia kinh tế nông nghiệp kết hợp với thực tế cho thấy thị trường chim Trĩ Việt Nam mới chỉ bắt đầu khởi động . Những doanh nghiệp và hộ chăn nuôi hoàn toàn có thể khai thác thị trường này một cách ổn định với hiệu quả kinh tế cực cao trong nhiều năm tới.

• Kỹ thuật và môi trường nuôi dưỡng

Thức ăn: giống thức ăn cho gà: cám tổng hợp, ngô, lúa xay, rau xanh, cỏ…

Điều thú vị nữa tuy đây là một trong loài động vật hoang dã nhưng nếu nhân giống và nuôi trong môi trường nuôi nhốt thì giống trĩ vẫn lớn nhanh và khả năng cho thịt và trứng là hoàn toàn có thể. “Nuôi chim trĩ để lấy trứng hoặc lấy thịt thì cũng chắng khác gì mấy so với nuôi gà (chất lượng của thịt và trứng chim trĩ cao hơn rất nhiều so với gà).

Kỹ thuật làm chuồng trại :

Chim trĩ thích nghi tốt ở nhiều điều kiện địa hình và vùng khí hậu. Việc làm chuồng trại nuôi chim trĩ khá đơn giản bà con có thể tận dụng các khu chuồng nuôi cũ , hoặc nhà kho , xưởng, sau đó cải tạo lại, miễn sao đảm bảo vệ sinh, thoáng mát, và kín để chim không bay đi mất.
Với chim Trĩ non từ 1 – 3 tháng tuổi : nuôi, úm trong chuồng lưới mắt cáo, hoặc dải chấu, hạn chế tiếp đất, nuôi ở nơi kín gió và đảm bảo tốt nhất về công tác vệ sinh và cách ly phòng ngừa bệnh dịch, Hạn chế cho người lạ hoặc vật nuôi khác tiếp cận.

+ Mật độ nuôi úm trong chuồng nhỏ:

Chim Trĩ 0 – 30 ngày tuổi : 40 – 15 con /m2

Chim Trĩ 30 – 60 ngày tuổi : 12 – 6 con / m2

Chim Trĩ 60 – 90 ngày tuổi : 4 – 2 con /m2

Sau 60 – 90 ngày tuổi có thể đưa chim ra chuồng lớn với mật độ nuôi 1 – 2 con/ m2

+ Làm chuồng cho chim Trĩ lớn :

Nên chia chuồng thành nhiều ô khác nhau để tiện cho công tác quản lý và theo dõi bệnh tật cũng như quá trình sinh trưởng và phát triển của chim. Nếu làm chuồng mới để nuôi chim sinh sản có thể thiết kế theo khung cơ bản sau :

Rộng ngang : 3,5m x dài 6m x cao 2,5 – 2,8m. Với diện tích ô chuồng này có thể nuôi được 20 – 25 cá thể chim bố mẹ sinh sản , hoặc 30 – 40 cá thể chim hậu bị. Tường vây có thể xây hoặc dùng lưới B40, lưới mắt cáo . Trên nóc sử dụng các loại tấm lợp broxi măng hoặc vật liệu rẻ tiền sẵn có tại địa phương. Miễn sao đảm bảo chim không thoát ra ngoài. Nền chuồng được dải một phần hoặc toàn bộ cát . (sử dụng loại cát vàng) để chim tắm cát và làm ổ đẻ. Phần còn lại có thể sự dụng bằng nền betong, hoặc trồng cỏ trong khoảng sân chơi.

Mái che có thể lợp toàn phần hoặc bán phần miễn sao đảm bảo thoáng về mùa hè, ấm về mùa đông. Với các địa phương khu vực phía bắc thường có rét đậm rét hại vào mùa đông ,hoặc xương muối. Nên che chắn cẩn thận toàn bộ chuồng nuôi bằng vải bạt và thắp điện sưởi để tránh rét cho chim. Với các tỉnh khu vực phía Nam và Tây nguyên nới khi hậu nóng ấm quanh năm hạn chế phải che phủ chuồng trại hơn, tuy nhiên nên lưu ý đến các đợt mưa tạt, gió lùa vì đây là những thời điểm chim tri dễ mắc các bệnh về hô hấp, tiêu chảy …

Lưu ý : Thường xuyên vệ sinh chuồng trại định kỳ 2 – 3 lần/ tuần. Phun thuốc khủ trùng định kỳ. Thường xuyên kiểm tra để loại bỏ các vật sắc, nhọn hoặc sợi nilong trong khu vực nuôi đề phòng chim ăn phải sẽ dẫn đến thủng diều, chết. Trong thời gian qua trên các diễn đàn mạng và truyền hình có giới thiệu 1 số mô hình nuôi chim trĩ đạt hiệu quả cao , tuy nhiên cách thiết kế chuồng trại thường theo phương thức chia nhiều ô với kích thước rất nhỏ, mỗi ô chỉ nuôi từ 1 – 4 cá thể (ghép bộ).

Cách làm này tuy hạn chế được việc chim đánh, mổ nhau nhau nhưng lại tốn kém rất nhiều trong khâu thiết kế chuồng trại, máng ăn cũng như công chăm sóc, Mô hình ghép cặp chỉ thích nghi với điều kiện nuôi kiểng, hoặc diện tích đất nhỏ. Tuỳ mục đích, quy mô sản xuất bà con có thể lựa chọn cách thiết kế chuồng trại sao cho phù hợp nhất với điều kiện sẵn có mà vẫn đảm bảo được yếu tố kỹ thuật trong việc quản lý và chăm sóc chim Trĩ.

Xem tiếp Phần 2

Mọi người gặp khó khăn chăm sóc và nuôi dưỡng loài chim này có thể liên lạc với mình. Số đt: 01639 300 300 gặp Lâm. Chúc mọi người thành công. ^_^